Την Παρασκευή, 26-4-24, είχαμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε στο χωριό μας δυο νέα παιδιά τον Omer και την Zeynep. Μας «βρήκαν» από την ιστοσελίδα μας sementre.gr και ζήτησαν με ένα email να επισκεφτούν το χωριό μας. Αποδεχτήκαμε την πρότασή τους και ήρθε η μέρα της συνάντησης.
Τους υποδεχτήκαμε στο ΚΑΠΗ για ένα καφέ ή τσάι, φροντίσαμε να είναι παρόντες και οι διερμηνείς. Μετά τις απαραίτητες συστάσεις η συζήτηση ανέδειξε πολλά κοινά σημεία μια και οι πρόγονοί μας είχαν καταγωγή που μας ενώνει, καταγωγή από το Sementre της Καππαδοκίας.
Δεν χρειάζεται να γράψουμε τίποτε άλλο. Παραθέτουμε το email του Omer:
Σε μεταφραση από το μεταφραστή της Google:
“Στις 24 Απριλίου, η γυναίκα μου και εγώ πετάξαμε στη Θεσσαλονίκη για διακοπές μιας εβδομάδας. Σκεφτόμασταν ότι θα κάναμε αυτό το ταξίδι ίσως μήνες αργότερα, αλλά όταν είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μεγάλες διακοπές από τη δουλειά και βρήκαμε ένα φτηνό εισιτήριο, προγραμματίσαμε τέτοιες διακοπές. Θέλαμε να έρθουμε εδώ γιατί θέλαμε να επισκεφτούμε αυτά τα εδάφη όπου ζούσαν οι πρόγονοί μας. Μιλώντας για τους προγόνους μας, θέλαμε να επισκεφτούμε τους προγόνους μας, όχι μόνο τους τουρκικής καταγωγής, αλλά και τους προγόνους μας που ήταν Ρούμι, που μετανάστευσαν από τα εδάφη που είχαν ζήσει για αιώνες με την ανταλλαγή το 1924, για να τους φιλήσουμε τα χέρια και ακούστε τις ιστορίες που άκουσαν από τις μητέρες και τους πατέρες τους. Γεννήθηκα στην πόλη Ovacık στο Niğde, γνωστή και ως Semendire. Το χωριό μας ήταν ένα ελληνικό χωριό που λεγόταν Σεμεντίρε. Έτσι αναφέρεται στα οθωμανικά αρχεία. Μετά ήρθαν οι Τούρκοι και εγκαταστάθηκαν και έζησαν μαζί. Η εκκλησία του Ρουμ εξακολουθεί να στέκεται ως τζαμί στο χωριό μας, και οι γονείς μου αγόρασαν ακόμη και ένα πέτρινο σπίτι σχεδόν 150 ετών, το ανακαίνισαν και άρχισαν να μένουν εκεί. Οι οικογένειες Ρουμ στο χωριό μας μεταφέρθηκαν στο χωριό Σήμαντρα με περισσότερους από 2000 κατοίκους στην περιοχή της Χαλκιδικής με την ανταλλαγή το 1924.
Έφεραν τα οστά των 5 αγίων τους από το χωριό Σεμεντίρε. Έχουν μετατρέψει αυτό το μέρος σε ένα τόσο όμορφο μέρος για να ζήσουμε που μείναμε έκπληκτοι. Δημιούργησαν ακόμη και ένα μνημείο για να τιμήσουν τις ταφές των μουσουλμάνων στο νεκροταφείο.
Πριν το ταξίδι μας στα Σήμαντρα επικοινωνήσαμε με τον Βασίλη. Έχει δημιουργήσει μια πολύ ωραία ιστοσελίδα που ονομάζεται sementre.gr που λέει πώς έγινε η μετανάστευση, τον αριθμό των οικογενειών που μετανάστευσαν, με λίγα λόγια την ιστορία τους και την ιστορία μας. Πήραμε τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του από εκεί. Αφού του στείλαμε ένα e-mail, είπε αμέσως ότι θα χαρεί να μας φιλοξενήσει.
Αφού φτάσαμε στη Θεσσαλονίκη, νοικιάσαμε ένα αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε ενθουσιασμένοι για τα Σήμαντρα. Προφανώς περιμέναμε ένα ωραίο καλωσόρισμα. Όταν βγήκαμε από το αυτοκίνητο, μας περίμενε ο Βασίλης με τους ‘παππούδες’ του χωριού. Ακόμη και αυτό το καλωσόρισμα ήταν πολύ πάνω από τις προσδοκίες μας. Μας αγκάλιασαν αμέσως και μας καλωσόρισαν. Ήταν σαν να τους ξέραμε όλους. Όταν αρχίσαμε να κουβεντιάζουμε, ήρθαμε πιο κοντά γιατί μιλούσαμε στη μητρική μας γλώσσα. Μιλούσαμε μαζί τους τουρκικά χωρίς μεταφραστή μεταξύ μας. Οι παππούδες έκαναν μεταφραστές μεταξύ μας και του Βασίλη. Μετά από μια σύντομη συνομιλία, η Κατερίνα ήρθε μαζί μας με τα υπέροχα αγγλικά και τη συμπάθειά της. Αφού κουβέντιασα λίγο ακόμα, ο Βασίλης άρχισε να μας ξεναγεί στο χωριό. Πρώτα μας έδειξαν ένα ερειπωμένο σπίτι όπου έμειναν οι Έλληνες όταν πρωτοέφτασαν. Στη συνέχεια πήγαμε στο νεκροταφείο και επισκεφτήκαμε τον τόπο ταφής των Τούρκων. Μας φέρθηκαν με σεβασμό και καλοσύνη, όχι με εξαναγκασμό, απλώς συμπόνια. Ο Βασίλης μας είπε επίσης ότι κατά τη διάρκεια της ανασκαφής για ένα κτίριο βρήκαν τα οστά των μουσουλμάνων του Καρκαρά που είχαν πεθάνει πριν από πολλά χρόνια και ότι είχαν σταματήσει την ανασκαφή.
Μετά μας πήγαν στο μουσείο τους. Το μουσείο ήταν πανομοιότυπο σε δομή με το ερειπωμένο σπίτι, αλλά παρέμενε όρθιο. Όταν μπήκα, με υποδέχτηκε η μυρωδιά από το σπίτι του παππού μου. Όταν μπαίνεις σε παλιά σπίτια του χωριού μας, μυρίζεις την ίδια μυρωδιά γιατί όλα τα αντικείμενα του μουσείου ήταν ίδια με το Semendire μας. Από πιάτα και γλάστρες μέχρι πλέξιμο, δαντέλες, φωτογραφίες, καλύμματα, όλα ήταν ίδια. Ήταν σαν να παράγονταν όλα στην ίδια σειρά σε ένα εργοστάσιο, αλλά ξέρουμε ότι τα περισσότερα ήταν χειροποίητα. Όταν τα άγγιξα, πήγα στο Semendire. Όταν τους είδα, στεναχωρήθηκα και χάρηκα πολύ. Ναι, η ανταλλαγή ήταν ίσως μια απόφαση που έπρεπε να ληφθεί ανάλογα με την περίοδο, αλλά αυτό δεν είναι ένα θέμα που θα συζητήσουμε εδώ. Διότι ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης, οι άνθρωποι έπρεπε να μεταναστεύσουν από την πατρίδα τους, από τα εδάφη τους, αφήνοντας τα σπίτια τους, τα υπάρχοντά τους και μόνο ό,τι μπορούσαν να πάρουν μαζί τους. Πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Υπέφεραν πολλή φτώχεια.
Από την άλλη, είμαι χαρούμενος γιατί αυτοί οι όμορφοι άνθρωποι δεν το έχουν ξεχάσει αυτό. Ο Βασίλης έχει κάνει υπέροχη δουλειά και έχει δημιουργήσει μια ιστοσελίδα. Υπάρχει ένα υπέροχο μουσείο. Ανοικοδόμησαν εκεί ένα σπίτι 100 ετών με όλα του τα υπάρχοντά του και όταν εγώ, που είχα έρθει από το Semendire μόλις πριν από 4 χρόνια, μπήκα σε αυτό το σπίτι, ήταν σαν να επέστρεψα στο χωριό μου. Η γυναίκα μου ήταν επίσης πολύ συγκινημένη, παρόλο που δεν είχε πάει ποτέ στο Semendire. Πάντα της έλεγα “μια μέρα θα πάμε στο χωριό μου. Δεν είναι πολύ πράσινο, αλλά είναι ακόμα όμορφο. Το σπίτι των γονιών μου είναι πολύ όμορφο”. Λες και πήγα στο χωριό μου και το έδειξα στη γυναίκα μου. Ευχαριστώ τη Simantra και κυρίως τον Βασίλη που το έκανε αυτό δυνατό.
Μετά την επίσκεψη στη μηχανή του χρόνου μας. Ο Βασίλης και η Κατερίνα μας πήγαν στο ελαιουργείο της ξαδέρφης της Κατερίνας. Σε αυτό το οικογενειακό εργοστάσιο, μας είπαν πώς φτιάχνεται το ελαιόλαδο και ποιες διαδικασίες περνάει. Ήταν όλοι πολύ ευγενικοί άνθρωποι. Στο τέλος μας έδωσαν αρκετό μικρό ελαιόλαδο για να πάρουμε το αεροπλάνο. Τους ευχαριστούμε για την καλοσύνη τους και τον χρόνο που μας διέθεσαν.
Μετά πήγαμε στο ελαιοτριβείο κοντά στο χωριό και στο τυροκομείο απέναντί του, που ανήκαν και τα δύο σε οικογένειες από τα Σημάντρα. Μας εξήγησαν αναλυτικά τις διαδικασίες. Και οι δύο αγοράζουν τα προϊόντα τους από τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους της περιοχής και προσφέρουν απασχόληση στην περιοχή. Με λίγα λόγια, φροντίζουν ο ένας τον άλλον.
Μετά επιστρέψαμε στο χωριό. Ένα υπέροχο τραπέζι ετοιμάστηκε στη ντόπια του χωριού. Ο Μεζέ ερχόταν στο τραπέζι καθώς ήρθαν. Φάγαμε τα γεύματά μας με μια ωραία κουβέντα. Φυσικά, μιλήσαμε πολλά καλά κατά τη διάρκεια του γεύματος. Μιλούσαμε για το ότι ήμασταν από το ίδιο αίμα, ότι η μύτη μου ήταν ελληνική, ότι οι τσακωμοί των πολιτικών δεν είχαν καμία επίδραση στην αδελφότητά μας, τη μέρα που περάσαμε εκεί και πολλά άλλα.
Μετά, αποχαιρετηθήκαμε για λίγο και πήγαμε στην παραλία με τη γυναίκα μου και μετά από σιέστα επιστρέψαμε στο χωριό και μιλήσαμε με τους παππούδες για περισσότερες από 2 ώρες. Επειδή ήταν πολύ φιλικοί άνθρωποι, μας ήξεραν σαν εγγόνια τους και μας το έλεγαν καιρό. Χάρη στη γυναίκα μου, τράβηξε πολλά βίντεο. Μάθαμε τρεις-πέντε λέξεις ελληνικά. Ήμασταν πολύ συγκινημένοι.
Στη συνέχεια, τους φιλήσαμε τα χέρια και επιστρέψαμε στη Θεσσαλονίκη. Ο Βασίλης μας ρώτησε όταν φτάσαμε. τι θέλετε να δείτε εδώ; Είπαμε; θέλουμε να ακούσουμε και να επισκεφτούμε το χωριό. Δεν θέλαμε κάτι άλλο, αλλά ο Βασίλης μας την έκανε μια ονειρεμένη μέρα. Σαν να μην έφτανε αυτό, η Κατερίνα έδωσε στη γυναίκα μου μια φυσική κρέμα που έφτιαξε η ίδια και ο Βασίλης μας έδωσε ελιές δικής του παραγωγής συσκευασμένες σε κενό. Ήμασταν πολύ ντροπιασμένοι να φύγουμε με άδεια χέρια, αλλά θα επιστρέψουμε ξανά. Αυτή η μέρα ήταν καλύτερη από όλες τις διακοπές μας.
Βασίλη, σε ευχαριστούμε για τη φροντίδα που έδειξες σε ανθρώπους που δεν έχεις γνωρίσει ποτέ. Ήμασταν πολύ χαρούμενοι που είδαμε και γνωρίσαμε τα αδέρφια, τις αδελφές και τους προγόνους μας που ζούσαν εκεί. Τα λόγια δεν αρκούν για να εκφράσουμε την ευτυχία μας. Είναι πολλά που μου λείπουν.
Παρόλο που δεν μπορώ να εξηγήσω, όλα αυτά έχουν μείνει μόνιμα στη μνήμη μας. Γιατί το σήμερα είναι πολύ διαφορετικό από το χθες. Κάθε εμπειρία που περνάμε μας αλλάζει, αλλά κάποιες εμπειρίες αφήνουν μια μόνιμη εντύπωση. Άλλοτε είναι καλό και άλλοτε είναι κακό.
Χθες ανανεώσαμε την ελπίδα μας στη Σήμαντρα. Χθες λέγαμε ότι έχουμε γιαγιά Ελληνίδα, σήμερα λέμε Niko Amca, Dmitri Amca, Grigoris Amca(amca σημαίνει θείος στα τούρκικα) Vassilis abi (μεγάλος αδερφός στα τούρκικα). Οι άνθρωποι που μας έβλεπαν για πρώτη φορά στη ζωή τους μας έδειχναν σαν να ήμασταν δήμαρχος παρόλο που δεν είχαμε θέση ή εξουσία. Η μόνη απάντηση που περίμεναν ήταν η ικανοποίησή μας. Σε σύγκριση με χθες, είμαστε πιο αισιόδοξοι, πιο προσκολλημένοι στη ζωή. Αγαπάμε περισσότερο την Ελλάδα. Θέλουμε ακόμη και να μάθουμε ελληνικά.
Και πάλι θα θέλαμε να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας σε αυτούς τους όμορφους ανθρώπους.
Σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο και τη γενναιοδωρία σας.”
Ευχαριστούμε για την κατάθεση των συναισθημάτων Omer και Zeynep και σίγουρα αυτή η φιλία που ξεκίνησε δεν θα σταματήσει!
Θα βρεθούμε και θα τα πούμε από κοντά!.
Να είστε πάντα καλά φίλοι μας!! (Her zaman iyi olun dostlarımız!!)
